صنایع دستی نماد ملیت و اصالت کهن ایران: تعاریف بسیاری برای این کلمه بیان میشود و هر کدام به وجه متفاوتی از این صنعت میپردازد. صنایع دستی یا دست ساخته، از ایام بسیار کهن در زندگی بشر وجود داشته و عوامل متعددی باعث به وجود آمدن و تغییر آن در طی سالها شده است.
بهطور کلی از انسان کهن گرفته تا انسان مدرن امروزی، هرکدام با توجه به نیازهایشان به تولید توسط دستهایشان متکی هستند. گاهی با تغییر طبیعت یا سنگ و چوب، و گاهی با طراحی و پخش رنگ به روی بوم این اتفاق رخ میدهد.
صنایع دستی علاوه بر مبحث کاربرد آن به هنر و سنت بومی هر کشور اشاره دارد. این هنر برخاسته از تاریخچه فرهنگی ، آداب و ارزشهای یک ناحیه است و دیدن یک دست ساخته از یک روستای قدیمی باعث شناخت ما از تاریخ و فرهنگ آن ناحیه خواهد.
تمام این صنعت به صورت نسل به نسل انتقال پیدا میکند و اغلبب وابستگی خارجی ندارد و تا به امروزه در همه جای دنیا ادامه پیدا کرده است. حتی با تجاری شدن زندگی، باز هم ذات سنتی خود را حفظ کرده و از آن به هنر-صنعت یاد میکنند.
ویژگیهای صنایع دستی نماد ملیت و اصالت کهن ایران در سازمانهای جهانی
سازمان جهانی مالکیت معنوی با در نظر گرفتن جوانب مختلف چند ویژگی کلی را برای صنایع دستی در نظر گرفته است، و آن را اینطور عنوان میکند:
- بکارگیری ابزار ساده در ساخت آنها
- عدم نیاز به دانش فنی پیچیده نسبت به سایر صنایع
- ناهمانندی و عدم تشابه فرآوردههای تولیدی با یکدیگر
- ریشه گرفتن از فرهنگ، اعتقاد، باورها، آداب و رسوم منطقه
- امکان تأمین بخش عمدهی مواد اولیه از منابع داخلی
- قابلیت عرضه به بازاهای جهانی به عنوان یک محصول فرهنگی و هنری
- کمک به توسعهی صنعت گردشگری و نشر ارزشهای فرهنگی
- سرمایهگذاری کم و کاربری زیاد
- بالا بودن ارزش افزودهی تولید
- قابلیت جنبههای کاربردی-تزئینی محصول
- سهولت در ایجاد توسعه و جابهجایی مکان کارگاه (مراکز تولید)
- سهولت در انتقال تجربیات و دانش فنی تولید
خوشبختانه در ایران با طیف بسیار گستردهای از صنایع دستی مواجه هستیم. از یک روستای کوچک و دور افتاده تا یک بازار بزرگ در اصفهان هنوز به صورت مجدانه در حال طراحی و ساخت هستند. هدایای سازمانی هر منطقه با استفاده از ماده اولیه مورد نیاز موجود و با ذوق هنرمندان این آثار را خلق میکنند.
بیشتر بخوانید: آئین مهر و هدیه در فرهنگ ایرانی
سرمایه گذاری در صنعت صنایع دستی ایرانی
اما در این میان این ویژگیهای مثبت، ورود سرمایه به این بخش کمی آن را دگرگون کرد، تغییری که نهایتا به خوبی از آن یاد میشود. ورود به چرخه اقتصادی تحت عنوان یک صنف، کارگشای خیلی از تولیدکنندگان و همچنین اقتصاد کشور شد.
هنرمندان صنایع دستی در ایران به دو چیز اهمیت بسیاری دادهاند. اول ذوق و چگونگی خلق یک اثر هنری است. بدین صورت دیگر الزامی برای استفاده از طلا یه مواد اولیه گران قیمت وجود نخواهد داشت. هنرمند ایرانی با اندیشه ناب ارزشی میآفریند که یک اثر هنری را فارغ از جنسش و به اعتبار طرح و شکلش ارزشمند میکند.
دیگر آنکه رنگ و مفهوم در نقش و نگارها کاری بسیار شگرف با مخاطب میکند. به گونهای که آرامش و طراوت یک گلابپاش را از روی ظاهر آن بتوان حس هفتم را حس کرد. این هنر زیبا و صنعت خوش آوازه در زندگی تمام ایرانیها جاری است، با آن خو گرفتهایم و از آن استفاده میکنیم. صنایع دستی ایران یک از سرمایههای ملی است که میبایست با اهمیت بیشتری به آن نگاه کنیم.
بیشتر بخوانید: خورشید مهر لطافت ترمه و گرمای سفال